نکروز آواسکولار | علائم، پیشگیری و درمان آن

نکروز آواسکولار (Avascular Necrosis) یا سیاه شدن استخوان یا بافت مردگی و بیخونی، یک بیماری جدی استخوانی است که به دلیل کاهش جریان خون به بافت‌های استخوانی ایجاد می‌شود. کاهش خون‌رسانی باعث مرگ سلول‌های استخوانی شده و به مرور زمان استخوان را ضعیف، شکننده و مستعد تخریب می‌کند.

این بیماری اغلب در سر استخوان ران (مفصل ران)، زانو، شانه و مچ پا دیده می‌شود و اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به درد شدید، تحلیل استخوان و حتی نیاز به جراحی تعویض مفصل شود. تشخیص به‌موقع و شروع درمان مناسب نقش مهمی در جلوگیری از پیشرفت این بیماری دارد.

نکروز آواسکولار یک بیماری خطرناک است که اگر به موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند به تخریب کامل استخوان و ناتوانی حرکتی منجر شود. مهم‌ترین عامل در کنترل این بیماری، تشخیص زودهنگام، تغییر سبک زندگی و استفاده از روش‌های درمانی مناسب است.

در صورت مشاهده علائم مشکوک مانند درد مزمن مفصل، کاهش دامنه حرکتی و التهاب، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است. با رعایت نکات پیشگیری و درمان به‌موقع، می‌توان از عوارض جدی این بیماری جلوگیری کرد.

علت‌های ایجاد نکروز آواسکولار

کاهش یا قطع جریان خون به استخوان، علت اصلی ایجاد نکروز آواسکولار است. اما این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:

آسیب‌های مستقیم به استخوان و مفصل مانند شکستگی‌های شدید یا دررفتگی‌های مفصل که می‌توانند عروق خونی را آسیب بزنند و باعث کاهش خون‌رسانی شوند.

مصرف طولانی‌مدت داروهای کورتیکواستروئیدی که در دوزهای بالا ممکن است باعث تخریب عروق خونی و کاهش گردش خون شود.

بیماری‌های مزمن مانند دیابت و لوپوس که بر سلامت عروق خونی تأثیر گذاشته و خطر ابتلا به نکروز آواسکولار را افزایش می‌دهند.

مصرف زیاد الکل که می‌تواند چربی‌های داخل خون را افزایش داده و باعث انسداد عروق خونی کوچک شود، در نتیجه استخوان خون کافی دریافت نمی‌کند.

کم‌خونی داسی‌شکل که در این بیماری، سلول‌های خونی غیرطبیعی باعث انسداد عروق کوچک استخوانی و کاهش اکسیژن‌رسانی می‌شوند.

فشار بالا در استخوان (بیماری غواصان و کارگران معدن) که ممکن است باعث تشکیل حباب‌های نیتروژن در خون شده و جریان خون را مختل کند.

علائم نکروز آواسکولار

نکروز آواسکولار در مراحل اولیه بدون علامت است، اما با پیشرفت بیماری، علائم شدیدتر می‌شوند. برخی از علائم شایع این بیماری عبارتند از:

درد تدریجی در مفصل درگیر که در مراحل اولیه ممکن است فقط هنگام حرکت کردن احساس شود، اما با گذشت زمان حتی در حالت استراحت نیز درد وجود دارد.

محدودیت حرکت که بیمار به مرور زمان دامنه حرکتی خود را از دست می‌دهد و انجام فعالیت‌های ساده مانند راه رفتن یا نشستن دشوار می‌شود.

ضعف استخوان و شکستگی که در مراحل پیشرفته، استخوان ممکن است ترک بخورد یا حتی به طور ناگهانی بشکند.

التهاب و تورم که برخی بیماران ممکن است در ناحیه درگیر تورم و التهاب را تجربه کنند.

روش‌های تشخیص نکروز آواسکولار

برای تشخیص این بیماری، پزشک از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند:

معاینه بالینی که پزشک مفصل را بررسی کرده و میزان درد، سفتی و دامنه حرکت را ارزیابی می‌کند.

تصویربرداری پزشکی شامل عکس‌برداری با اشعه ایکس که تغییرات استخوانی را در مراحل پیشرفته نشان می‌دهد، MRI (تصویربرداری با تشدید مغناطیسی) که بهترین روش برای تشخیص نکروز آواسکولار در مراحل اولیه است، CT اسکن که برای بررسی دقیق‌تر ساختار استخوانی استفاده می‌شود و اسکن استخوان که در موارد مشکوک، برای مشاهده تغییرات متابولیکی استخوان کاربرد دارد.

روش‌های پیشگیری از نکروز آواسکولار

پیشگیری از این بیماری نیازمند مدیریت صحیح سبک زندگی و کنترل عوامل خطر است. برخی راهکارهای مؤثر عبارتند از:

کاهش مصرف الکل و سیگار زیرا الکل و نیکوتین جریان خون را کاهش داده و احتمال بروز بیماری را افزایش می‌دهند.

مدیریت بیماری‌های زمینه‌ای مانند کنترل دیابت، کلسترول بالا و فشار خون که نقش مهمی در حفظ سلامت عروق خونی دارند.

محدود کردن مصرف داروهای استروئیدی که تنها تحت نظر پزشک از این داروها استفاده شود.

حفظ وزن ایده‌آل زیرا اضافه وزن فشار زیادی بر مفاصل وارد کرده و خطر نکروز آواسکولار را افزایش می‌دهد.

ورزش منظم مانند فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی و شنا که باعث بهبود جریان خون و تقویت استخوان‌ها می‌شوند.

پرهیز از صدمات شدید با استفاده از تجهیزات ایمنی در فعالیت‌های ورزشی و شغلی که احتمال آسیب به استخوان‌ها را کاهش می‌دهد.

روش‌های درمان نکروز آواسکولار

درمان‌های غیرجراحی شامل مصرف داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب، فیزیوتراپی و ورزش درمانی برای بهبود دامنه حرکتی و کاهش فشار روی استخوان‌ها و تزریق PRP یا سلول‌های بنیادی که در مراحل اولیه می‌تواند به بازسازی بافت استخوانی کمک کند.

درمان‌های جراحی در صورتی که بیماری پیشرفت کرده باشد و درد شدید باشد، جراحی توصیه می‌شود. این روش‌ها شامل کاهش فشار روی استخوان (Core Decompression) که در این روش، حفره‌ای در استخوان ایجاد می‌شود تا جریان خون بهبود یابد، پیوند استخوان که در برخی موارد، بافت استخوانی سالم از قسمت دیگری از بدن پیوند زده می‌شود و تعویض مفصل که در مراحل بسیار پیشرفته، مفصل آسیب‌دیده با مفصل مصنوعی جایگزین می‌شود.

پزشک متخصص درمان آواسکولار در تبریز و ترکیه(استانبول)

نکروز آواسکولار یا سیاه شدن استخوان، یک بیماری جدی است که نیاز به تشخیص و درمان تخصصی دارد. دکتر جعفر سلیمانپور، فوق تخصص جراحی استخوان و زانو، یکی از برترین پزشکان در تبریز و ترکیه (شهر استانبول) در زمینه تشخیص و درمان این بیماری است. ایشان با بهره‌گیری از جدیدترین روش‌های درمانی، از جمله جراحی کاهش فشار استخوان (Core Decompression)، جراحی مفصل زانو، به بیماران کمک می‌کند تا از دردهای مزمن و عوارض این بیماری رهایی یابند.

دکتر سلیمانپور با سال‌ها تجربه در زمینه جراحی‌های ارتوپدی و درمان بیماری‌های استخوانی، گزینه‌ای ایده‌آل برای بیمارانی است که به دنبال درمان قطعی و تخصصی نکروز آواسکولار هستند.

اگر دچار درد مزمن مفصل ران، زانو یا شانه هستید، می‌توانید برای مشاوره و درمان تخصصی با ایشان در تبریز یا ترکیه مراجعه کنید.