نرمی استخوان در کودکان | علائم، روش‌های تشخیص و درمان راشیتیسم

نرمی استخوان در کودکان یک بیماری قابل درمان است، اما تشخیص زودهنگام و اقدام سریع برای پیشگیری از مشکلات جدی در رشد و اسکلت کودک اهمیت زیادی دارد. با تغذیه مناسب، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، مصرف مکمل‌های ضروری و مشاوره پزشکی منظم، می‌توان از این بیماری جلوگیری کرد.

نرمی استخوان در کودکان یا راشیتیسم یک بیماری مرتبط با کمبود ویتامین D، کلسیم یا فسفر است که باعث ضعف و تغییر شکل استخوان‌ها می‌شود. این بیماری بیشتر در دوران رشد اتفاق می‌افتد و می‌تواند تأثیر جدی بر سلامت و رشد کودکان بگذارد. در این مقاله، به بررسی علائم، روش‌های تشخیص و درمان نرمی استخوان در کودکان می‌پردازیم.

عمل جراحی پای پرانتزی و درمان آن توسط دکتر سلیمانپور

علائم نرمی استخوان در کودکان

نرمی استخوان در کودکان معمولاً در اوایل رشد نمایان می‌شود و در صورت عدم درمان، می‌تواند باعث تغییرات دائمی در ساختار اسکلت شود. مهم‌ترین علائم نرمی استخوان عبارتند از:

1. درد استخوانی و عضلانی: کودکان مبتلا به راشیتیسم معمولاً از درد مداوم در استخوان‌ها و عضلات، به خصوص در پاها، بازوها، ستون فقرات و دنده‌ها شکایت دارند.
2. بدشکلی استخوان‌ها: خم شدن استخوان‌های پا (پای پرانتزی یا ضربدری) یکی از نشانه‌های رایج این بیماری است. این تغییرات به دلیل عدم استحکام استخوان‌ها رخ می‌دهد.
3. تاخیر در رشد: رشد کند یا غیرطبیعی استخوان‌ها می‌تواند باعث کوتاهی قد یا ناهنجاری‌های اسکلت شود.
4. ضعف عضلانی و تأخیر در حرکت: کودکانی که دچار نرمی استخوان هستند، معمولاً دیرتر از حد معمول شروع به راه رفتن می‌کنند و عضلاتشان ضعیف و شل به نظر می‌رسد.
5. مشکلات دندانی: کمبود کلسیم و ویتامین D می‌تواند موجب نرم شدن مینای دندان، تأخیر در رویش دندان‌ها و افزایش پوسیدگی دندانی شود.
6. برآمدگی در استخوان‌های قفسه سینه: در برخی کودکان، تغییراتی در شکل قفسه سینه دیده می‌شود که به آن دنده‌های مهره‌ای می‌گویند.
7. تحریک‌پذیری و بی‌قراری: کودکان مبتلا به نرمی استخوان ممکن است بی‌قرار و تحریک‌پذیر باشند، زیرا کمبود مواد مغذی باعث ناراحتی عمومی بدن می‌شود.

نکته مهم: علائم این بیماری می‌توانند به تدریج ظاهر شوند، بنابراین تشخیص زودهنگام نرمی استخوان برای جلوگیری از مشکلات جدی ضروری است.

دلایل نرمی استخوان در کودکان

دلایل مختلفی می‌توانند منجر به نرمی استخوان در کودکان شوند که شایع‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

1. کمبود ویتامین D: این ویتامین نقش مهمی در جذب کلسیم و فسفر دارد. کمبود نور خورشید، تغذیه نامناسب و مشکلات گوارشی می‌توانند باعث کاهش ویتامین D در بدن شوند.
2. کمبود کلسیم و فسفر: این دو ماده معدنی برای استخوان‌سازی و استحکام اسکلت ضروری هستند و کمبود آن‌ها باعث ضعف استخوان‌ها می‌شود.
3. بیماری‌های گوارشی و کلیوی: برخی بیماری‌های مزمن مانند سوءجذب روده‌ای، بیماری سلیاک، بیماری کلیوی و اختلالات متابولیکی می‌توانند مانع جذب مواد معدنی ضروری شوند.
4. ژنتیک و عوامل ارثی: برخی از انواع نرمی استخوان ارثی هستند و به علت اختلالات ژنتیکی در متابولیسم ویتامین D یا فسفات ایجاد می‌شوند.

روش‌های تشخیص نرمی استخوان در کودکان

برای تشخیص نرمی استخوان، پزشک معمولاً از ترکیبی از معاینه بالینی، آزمایش‌های خون و تصویربرداری استفاده می‌کند.

1. معاینه بالینی

پزشک شکل استخوان‌ها، انعطاف‌پذیری مفاصل، تون عضلانی و نحوه راه رفتن کودک را بررسی می‌کند تا نشانه‌های احتمالی بیماری را ارزیابی کند.

2. آزمایش‌های خون

برای اندازه‌گیری سطح ویتامین D، کلسیم، فسفر و آلکالین فسفاتاز در خون، آزمایش خون انجام می‌شود. کاهش ویتامین D و کلسیم همراه با افزایش آلکالین فسفاتاز از نشانه‌های این بیماری است.

3. عکس‌برداری با اشعه ایکس

رادیوگرافی استخوانی به پزشک کمک می‌کند تا تغییرات استخوانی، ضعف استخوان‌ها و نشانه‌های احتمالی شکستگی یا تغییر شکل استخوان را بررسی کند.

4. آزمایش ادرار

در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایش ادرار تجویز کند تا میزان دفع فسفر یا کلسیم از بدن را ارزیابی کند.

روش‌های درمان نرمی استخوان (راشیتیسم ) در کودکان

درمان نرمی استخوان بستگی به علت بیماری دارد، اما در اغلب موارد، مصرف کافی ویتامین D و مواد معدنی می‌تواند وضعیت را بهبود بخشد.

1. مصرف ویتامین D و مکمل‌ها

• مصرف مکمل‌های ویتامین D تحت نظر پزشک می‌تواند کمبود این ویتامین را جبران کند.
• منابع طبیعی ویتامین D شامل نور خورشید، ماهی‌های چرب (سالمون، ساردین)، زرده تخم‌مرغ و لبنیات غنی‌شده هستند.

2. رژیم غذایی مناسب

• مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم و فسفر مانند شیر، پنیر، ماست، سبزیجات برگ‌دار، مغزها و دانه‌ها توصیه می‌شود.
• در برخی موارد، کودک ممکن است به رژیم غذایی خاصی نیاز داشته باشد که توسط متخصص تغذیه تنظیم می‌شود.

3. فیزیوتراپی و ورزش‌های تقویتی

• تمرینات فیزیوتراپی و فعالیت‌های بدنی مناسب می‌توانند به بهبود قدرت عضلانی و کاهش تغییر شکل استخوان‌ها کمک کنند.
• ورزش در فضای باز و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، تولید ویتامین D را در بدن افزایش می‌دهد.

4. درمان دارویی و مکمل‌های تخصصی

• در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای مخصوصی برای تنظیم سطح فسفر و کلسیم در بدن تجویز کند.
• در صورت وجود بیماری‌های زمینه‌ای، درمان علت اصلی بیماری ضروری است.

5. جراحی (در موارد شدید)

• در برخی کودکان با تغییرات شدید استخوانی یا انحراف شدید در پاها، عمل جراحی اصلاحی ممکن است لازم باشد.

پزشک متخصص درمان نرمی استخوان در کودکان در تبریز و استانبول

دکتر جعفر سلیمانپور، فوق تخصص جراحی زانو و از بهترین متخصصان درمان نرمی استخوان در کودکان در تبریز و استانبول ترکیه است. ایشان با سال‌ها تجربه در زمینه تشخیص و درمان مشکلات اسکلتی و ارتوپدی کودکان، روش‌های نوین و مؤثری برای درمان نرمی استخوان (راشیتیسم) ارائه می‌دهند.

با استفاده از جدیدترین تکنیک‌های پزشکی، تجویز مکمل‌های تخصصی و در موارد ضروری جراحی اصلاحی، روند بهبودی کودکان به بهترین شکل ممکن مدیریت می‌شود. خانواده‌هایی که به دنبال یک پزشک متخصص و مجرب در این زمینه هستند، می‌توانند برای دریافت مشاوره و درمان تخصصی با دکتر جعفر سلیمانپور در کلینیک‌های معتبر در تبریز و استانبول مراجعه کنند.