شکستگی یا شکستن یک استخوان یا چند استخوان در بدن به علت آسیب، فشار یا ضربه است. شکستگی‌ها یکی از شایع‌ترین مشکلات در حوزه ارتوپدی (علم درمان نقص‌های استخوان و مفاصل) محسوب می‌شوند. یک شکستگی می‌تواند از نوعی ساده و کوچک باشد که تنها یک ترک کوچک در استخوان وجود دارد، یا ممکن است شکستگی با شکل پیچیده‌تری باشد که استخوان به قطع شده و بخش‌های مختلفی از استخوان درگیر شده باشند.
شکستگی‌ها می‌توانند به دلیل تصادفات، ضربه‌ها، فشارهای قوی، استفاده نادرست از عضلات و استخوان‌ها، آسیب‌های ورزشی و در برخی موارد نقص‌های وراثتی رخ دهند. همچنین، برخی عوامل مانند بیماری‌های استخوانی (مانند اوستئوپوروز) و کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز می‌توانند خطر ابتلا به شکستگی را افزایش دهند.
درمان شکستگی‌ها به عوامل مختلفی مانند محل و شدت شکستگی، نوع استخوان مجروح، سن و عملکرد فرد بستگی دارد. ترمیم استخوان‌ها ممکن است به طور طبیعی اتفاق بیفتد و یا نیاز به مداخله پزشکی داشته باشد. درمان شکستگی‌ها ممکن است شامل استفاده از گچ یا بانداژ، استفاده از تجهیزات ارتوپدی (مانند دستگاه‌های فلزی برای نگهداری استخوان)، جراحی، و فیزیوتراپی باشد.
مهمترین قدم برای درمان شکستگی‌ها، مشاوره و معاینه توسط پزشک متخصص ارتوپدی است. او می‌تواند تشخیص دقیق بدهد و برنامه درمانی مناسب را برای شما تعیین کند.
نحوه نوبت دهی فوق تخصص جراح زانو در ترکیه و راه های ارتباطی
چه علائمی ممکن است برای یک شکستگی وجود داشته باشد؟
علائم شکستگی استخوان ممکن است متناسب با نوع و شدت شکستگی، محل آسیب و فرد مبتلا متفاوت باشد. اما در کل، برخی از علائم و نشانه‌های معمولی شکستگی‌ها عبارتند از:
1. درد شدید: شخص ممکن است درد شدید در محل شکستگی احساس کند. این درد ممکن است شدیدتر شود هنگام حرکت، فشار یا لمس محل شکستگی.
2. تورم و قرمزی: معمولاً در محل شکستگی، تورم و قرمزی رخ می‌دهد. این امر ممکن است ناشی از التهاب و واکنش بدن به آسیب باشد.
3. محدودیت در حرکت: شخص ممکن است توانایی حرکت طبیعی در محل شکستگی را از دست دهد و در صورتی که استخوان به قطع شده باشد، ممکن است قسمت مجروح به طور غیرطبیعی جابجا شود.
4. عدم تحمل وزن: در برخی شکستگی‌ها، فرد مبتلا نمی‌تواند وزن را بر روی عضو مجروح بیاورد و در صورت تلاش، درد بیشتری احساس می‌کند.
5. شکل غیرطبیعی: در برخی شکستگی‌ها، قسمت مجروح ممکن است شکل غیرطبیعی یا خمیده داشته باشد. این ممکن است نشانه شکستگی باشد.
در هر صورت، برای تشخیص دقیق و قطعی شکستگی، باید بهتر است به یک پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کرده و تحت معاینه و آزمون‌های تشخیصی مناسب قرار بگیرید.
روش های تشخیصی برای تشخیص شکستگی در زانو و یا استخوان ها
برای تشخیص شکستگی استخوان، پزشک ممکن است از روش‌ها و آزمون‌های تشخیصی زیر استفاده کند:
1. تاریخچه بیماری و معاینه فیزیکی: پزشک با بررسی تاریخچه بیماری و توصیف علائم و علت مراجعه، به همراه معاینه فیزیکی محل مشکوک به شکستگی، تلاش می‌کند تا اطلاعات لازم را جمع آوری کند.
2. اشعه‌ی ایکس: اشعه‌ی ایکس یکی از روش‌های شایع برای تشخیص شکستگی است. این آزمون تصاویری از استخوان‌ها ایجاد می‌کند که به پزشک کمک می‌کند تا محل شکستگی، نوع شکستگی و شدت آن را بررسی کند.
3. تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI): در برخی موارد، برای تشخیص دقیق‌تر شکستگی و بررسی بافت‌های نرم مانند رباط‌ها و عضلات، از MRI استفاده می‌شود. این آزمون تصاویر دقیق‌تری از داخل بدن ایجاد می‌کند.
4. سنجش استخوانی (DEXA): در صورتی که شکستگی مشکوک به نقص استخوانی باشد، ممکن است پزشک سنجش استخوانی (DEXA) را در نظر بگیرد. این آزمون اندازه‌گیری میزان چگالی استخوان را بررسی می‌کند و میزان آسیب استخوانی را تشخیص می‌دهد.
همچنین، پزشک ممکن است بسته به شرایط و نیازهای خاص، از آزمون‌های دیگری مانند سی‌تی اسکن، سونوگرافی و آزمون‌های خونی (برای بررسی عوامل مرتبط با استخوان‌ها) استفاده کند.
ترکیبی از این آزمون‌ها و معاینه‌های بالا می‌تواند به پزشک کمک کند تا شکستگی را تشخیص دهد و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
مراقبت های بعد از جراحی شکستگی در زانو و یا استخوان ها
مراقبت‌های بعد از جراحی شکستگی بستگی به نوع شکستگی، محل آسیب، نوع جراحی و دستورات پزشک دارد. اما در کل، مراقبت‌های بعد از جراحی شکستگی عبارتند از:
1. مراعات دستورات پزشک: بعد از جراحی، پزشک دستورات خاصی را برای شما خواهد داشت. مهمترین مراعات اجرایی شامل مصرف داروها به موقع و به دقت، رعایت استراحت و محدودیت حرکت، استفاده از اسباب‌بازی و قرارگیری درون‌زا (cast) یا پانسمان مناسب است.
2. کنترل درد: پزشک ممکن است داروهای درد معرفی کند تا درد شما را کنترل کند. مهم است که دستورات مربوط به مصرف داروها را به دقت دنبال کنید و در صورت نیاز به تسکین درد بیشتر، با پزشک خود در مورد داروهای اضافی یا تغییرات در نوع درمان صحبت کنید.
3. مراقبت از جراحی: بسته به نوع شکستگی و نوع جراحی، شما ممکن است نیاز به مراقبت و دسترسی به جرح داشته باشید. رعایت دستورات پزشک در مورد تعویض پانسمان، شستشوی منطقه جرح، استفاده از محافظ محل جرح و جلوگیری از تماس با آب یا مواد آلوده بسیار مهم است.
4. فیزیوتراپی و تمرینات توانبخشی: پزشک ممکن است شما را به فیزیوتراپیست مراجعه کنید تا تمرینات توانبخشی و ترمیمی را برای شما تعیین کند. این تمرینات شامل حرکات ملایم، تقویت عضلات، افزایش محدودیت حرکتی و بهبود تعادل است. رعایت راهنمایی‌های فیزیوتراپیست و دستورات پزشکی در انجام تمرینات بسیار اهمیت دارد.
5. تغذیه سالم: مراقبت از تغذیه سالم و متعادل برای بهبود و تسریع فرآیند بهبودی بسیار مهم است. مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد توصیه است. همچنین، رعایت مصرف مایعات کافی نیز برای حفظ بهداشت عمومی بدن و سلامتی استخوان‌ها و بافت‌ها بسیار حائز اهمیت است.
6. پیگیری و مراجعات پزشکی: مهماست که دستورات پزشکی را به دقت دنبال کنید و به تمامی نوبت‌ها و مراجعاتی که تعیین شده است، مراجعه کنید. در صورت بروز هرگونه مشکل، علائم نامطلوب یا تغییرات غیرعادی، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
لازم به ذکر است که مراقبت‌های بعد از جراحی شکستگی به شرایط و ویژگی‌های هر فرد خاص متفاوت است.
چه نوع مواد غذایی باید برای بهبودی پس از جراحی شکستگی مصرف کنم؟
مواد غذایی زیر می‌توانند بهبودی پس از جراحی شکستگی را تسریع کنند و فرآیند بهبودی را تقویت کنند:
1. پروتئین‌ها: مصرف پروتئین‌های کافی برای بهبود و ترمیم بافت‌های آسیب دیده بسیار مهم است. منابع خوب پروتئین شامل ماهی، مرغ، گوشت قرمز کم چرب، تخم مرغ، لبنیات کم چرب، سویا، لوبیا و نخود است.
2. مواد غذایی حاوی ویتامین C: ویتامین C نقش مهمی در ترمیم بافت‌ها و تولید کلاژن دارد. مصرف میوه‌هایی مانند پرتقال، توت فرنگی، نارنگی، گیلاس، تمشک و سبزیجاتی مانند گل کلم و فلفل دلمه به عنوان منابع ویتامین C مفید است.
3. مواد غذایی حاوی ویتامین D و کلسیم: ویتامین D و کلسیم برای سلامت استخوان‌ها بسیار حائز اهمیت هستند. منابع کلسیم شامل لبنیات کم چرب، سبزیجات تارتاری، ماهی کوچک مانند ساردین و ماکرل و منابع ویتامین D شامل ماهی چرب مانند ماهی قزل‌آلا و سردریچه، تخم مرغ و محصولات غنی شده با ویتامین D می‌باشند.
4. مواد غذایی حاوی روی: روی نقش مهمی در بهبود و تقویت سیستم ایمنی بدن دارد. منابع خوب روی شامل گوشت قرمز کم چرب، ماهی، مغزها و دانه‌های غنی از فیبر مانند جو و گندم کامل هستند.
5. مواد غذایی حاوی آهن: آهن به تولید هموگلوبین و بهبود تامین اکسیژن به بافت‌ها کمک می‌کند. منابع غنی آهن شامل گوشت قرمز کم چرب، ماهی، مرغ، لوبیا، عدس و غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای و گندم کامل هستند.
6. مواد غذایی حاوی فیبر: مصرف مواد غذایی حاوی فیبر کمک می‌کند تا هضم و جذب مواد مغذی بهبود یابد و قرارگیری در بستری طبیعی کمک می‌کند. میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و لوبیا منابع خوبی از فیبر هستند.
7. هیدراتاسیون مناسب: مراقبت از میزان مصفرآیند بهبودی پس از جراحی شکستگی به مواد غذایی خاصی نیاز دارد.
برخی از موارد مهم برای بهبودی پس از جراحی شکستگی استخوان
– پروتئین‌ها: مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین برای ترمیم بافت‌های آسیب دیده و افزایش ساختار استخوان مهم است. منابع پروتئین شامل ماهی، گوشت سفید، مرغ، تخم مرغ، لبنیات، دانه‌ها و مغزها می‌شوند.
– ویتامین C: این ویتامین به ترمیم بافت‌ها کمک می‌کند و تولید کلاژن را افزایش می‌دهد. میوه‌هایی مانند پرتقال، توت‌ها، نارنگی و سبزیجاتی مانند بروکلی و فلفل دلمه کلماچه منابع خوبی از ویتامین C هستند.
– ویتامین D و کلسیم: این ویتامین و ماده معدنی برای سلامت استخوان‌ها ضروری هستند. ماهی چرب مانند سردریچه و ماهی قزل‌آلا، تخم مرغ، شیر و لبنیات کم چرب، سبزیجات سبز تارتاری و محصولات غنی شده با ویتامین D منابع خوبی از این مواد هستند.
– مواد غذایی حاوی روی: روی برای تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود فرآیند التیام ضروری است. گوشت قرمز کم چرب، ماهی، مغزها و دانه‌ها مانند جو و گندم کامل منابع خوبی از روی هستند.
– مواد غذایی حاوی آهن: آهن به تولید خون و افزایش نیروی عضلات کمک می‌کند. گوشت قرمز کم چرب، ماهی، لوبیا، عدس و غلات کامل منابع خوبی از آهن هستند.
– مواد غذایی حاوی فیبر: مصرف مواد غذایی حاوی فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و لوبیا کمک می‌کند پروسه گوارش بهتری داشته باشید و ترمیم بافت‌ها را تسریع کنید.
– هیدراتاسیون: مراقبت از میزان مصرف مایعات و هیدراتاسیون مناسب برای بهبودی مهم است. مصرف آب، نوشیدنی‌های غیرقندی و مصرف میوه‌ها و سبزیجاتی که آب زیادی دارند می‌توانند کمک کننده باشد.
داروهای ضد درد رایج جهت کاهش درد بعد استخوان ها
پس از جراحی شکستگی استخوان، پزشک شما ممکن است داروهای ضد درد را تجویز کند تا درد را کاهش دهد. در زیر، چند دسته از داروهای ضد درد رایج که معمولاً برای کنترل درد بعد از جراحی شکستگی استخوان استفاده می‌شوند ذکر شده است:
1. آنالژزیک‌ها (آنتی‌انسیدها): این دسته شامل داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و سلکوکسیب است. آنالژزیک‌ها علاوه بر کاهش درد، به کاهش التهاب و تورم نیز کمک می‌کنند.
2. استروئیدها: استروئیدها مانند پردنیزولون و دکادرون، دارای خواص ضد التهابی قوی هستند و می‌توانند در کاهش درد پس از جراحی شکستگی استخوان مؤثر باشند.
3. آنالژزیک‌های مرتبط با آسپرین: داروهایی مانند آسپرین و اسید استیل‌سالیسیلیک (ASA) که در دسته آنالژزیک‌های غیراستروئیدی (NSAIDs) قرار می‌گیرند، می‌توانند در کاهش درد و التهاب مفید باشند.
4. آنالژزیک‌های ضعیف‌تر: داروهایی مانند پاراستامول (آسیتامینوفن) می‌توانند در کاهش درد استخوان‌ها مفید باشند. این داروها بخاطر خواص ضد دردی خود و نبود خواص ضد التهابی، معمولاً در درمان درد شکستگی استخوان تکمیلی با سایر داروها استفاده می‌شوند.
مهم است که همواره با دستورات پزشک خود عمل کنید و داروها را به دقت و به توجه به دستورات و محدودیت‌های مشخص شده توسط پزشک خود مصرف کنید. همچنین، هرگونه عوارض جانبی یا نگرانی باید به پزشک خود گزارش شود.
روش های مراقبت از زانو و مفاصل در برابر شکستگی ها
مراقبت از زانو و مفاصل بسیار مهم است و می‌تواند در کاهش خطر شکستگی‌ها و حفظ سلامتی آنها کمک کند. در زیر، چند روش مراقبتی برای زانو و مفاصل را ذکر می‌کنم:
1. ورزش منظم: ورزش منظم و مناسب می‌تواند عضلات اطراف زانو و مفاصل را قوی کند و استحکام آنها را افزایش دهد. تمریناتی مانند پیاده روی، شنا، دوچرخه‌سواری و تمرینات تقویتی عضلات اطراف زانو می‌توانند مفید باشند. همچنین، مهارت‌های حفاظتی و تقویتی مانند تمرینات تعادلی و استحکام‌بخشی نیز به حفظ زانو و مفاصل کمک می‌کنند.
2. وزن متعادل: حفظ وزن سالم و مناسب برای بدن، فشار اضافی بر زانو و مفاصل را کاهش می‌دهد. اضافه وزن می‌تواند باعث افزایش استرس و فشار بر زانو و مفاصل شود و خطر شکستگی را افزایش دهد. در صورت نیاز، مشاوره با یک تغذیه‌شناس می‌تواند به شما کمک کند تا یک برنامه غذایی سالم و مناسب را دنبال کنید.
3. استفاده از وسایل حمایتی: در صورت داشتن مشکلات زانویی یا مفصلی، استفاده از وسایل حمایتی مانند قرقره، مهره زانو و دستگاه‌های پشتیبانی می‌تواند کمک کند. این وسایل به زانو و مفاصل پشتیبانی می‌کنند و فشار روی آنها را کاهش می‌دهند.
4. اجتناب از ضربه‌ها و صدمات: توجه به محیط اطراف و اجتناب از ضربه‌ها و صدمات می‌تواند خطر شکستگی‌ها را کاهش دهد. در ورزش‌های حماسی و فعالیت‌های خطرناک، استفاده از وسایل محافظتی مانند کلاه، پوشیدن دستکش‌های محافظ و کمربند ایمنی می‌تواند مفید باشد.
5. استفاده از تکنیک‌های صحیح در حرکات روزمره: استفاده از تکنیک‌های صحیح برای خم شدن، بلند شدن، راه رفتن و حرکات روزمره می‌تواند در حفظ سلامتی زانو و مفاصل کمک کند. رعایت قوانین ایمنی در فعلاوه بر این، در صورتی که شکستگی اتفاق افتاده است، مراقبت‌های بیشتری ممکن است لازم باشد که انجام شود. در این موارد، پزشک شما ممکن است شما را درباره روش‌های مراقبتی خاصی راهنمایی کند.
درمان شکستگی استخوان
1. تثبیت: در برخی موارد، شکستگی‌های استخوانی نیاز به تثبیت دارند. این می‌تواند توسط مهره‌ها، قرقره‌ها، دستگاه‌های پشتیبانی یا اجسام خارجی مانند مواد برق‌رسان یا پیچ و مهره صورت گیرد. تثبیت استخوان شکسته کمک می‌کند تا قسمت شکسته درست بنشیند و بهتر بپزیرد.
2. تراپی فیزیکی: پس از شکستگی، تراپی فیزیکی می‌تواند به شما کمک کند تا عضلات و مفاصل را تقویت کرده و بهبود بخشید. تمرینات تقویتی، تمرینات انعطاف‌پذیری و تمرینات تعادلی می‌توانند به شما کمک کنند تا بهبود یابید و از مجدد شکستگی جلوگیری کنید.
3. مصرف داروها: پزشک ممکن است داروهای ضد درد یا ضد التهابی را به شما تجویز کند تا درد و التهاب را کاهش دهید.
4. تغذیه سالم: تغذیه سالم و مناسب می‌تواند در فرآیند بهبودی و تقویت استخوان‌ها و بافت‌های بدن کمک کند. مطمئن شوید که رژیم غذایی حاوی مقدار کافی ویتامین D، کلسیم و پروتئین است.
5. پیروی از دستورات پزشک: برای بهبودی خوب، مهم است که دستورات پزشک خود را به دقت رعایت کنید. این شامل تغییرات درمانی، تعویض باندها یا مهره‌ها، و مراقبت‌های ویژه دیگر ممکن است.
مهم است که با متخصص ارتوپدی خود درباره نحوه مراقبت از زانو و مفاصل خود در مواقع مختلف صحبت کنید. پزشک شما بهترین راهنمایی را بر اساس شرایط خاص شما می‌تواند ارائه کند.
