پروتزهای زانو انواع مختلفی دارند که هر یک برای شرایط خاص طراحی شده‌اند. این پروتزها به منظور جایگزینی مفصل زانو در مواردی که آسیب دیده یا به شدت دچار اختلال شده است، استفاده می‌شوند.انتخاب روش مناسب جراحی بستگی به شرایط خاص بیمار، نوع و شدت آسیب، سن و سطح فعالیت او دارد. پزشک با بررسی دقیق وضعیت بیمار و مشاوره با او، بهترین روش جراحی را انتخاب می‌کند تا بهترین نتایج حاصل شود.
اهمیت انتخاب پروتز زانوی مناسب
انتخاب پروتز زانوی مناسب یکی از مهم‌ترین مراحل در جراحی تعویض مفصل زانو است و می‌تواند تأثیر مستقیمی بر موفقیت جراحی و کیفیت زندگی بیمار داشته باشد. در ادامه به اهمیت این انتخاب و عواملی که باید در نظر گرفته شوند، می‌پردازیم:
1. تناسب با شرایط فردی بیمار
هر بیمار دارای شرایط منحصر به فردی از جمله سن، سطح فعالیت، وزن، ساختار آناتومیکی و میزان آسیب به زانو است. انتخاب پروتزی که به طور دقیق با این شرایط سازگار باشد، می‌تواند به بهبود عملکرد زانو و افزایش راحتی پس از جراحی کمک کند.
2. افزایش دوام و عمر مفید پروتز
پروتزهای مختلف از مواد گوناگون ساخته شده‌اند و هر یک دوام متفاوتی دارند. انتخاب پروتزی با کیفیت و مناسب می‌تواند عمر مفید آن را افزایش دهد و نیاز به جراحی‌های مجدد را کاهش دهد. پروتزهای با دوام بالا، به ویژه برای بیماران جوان‌تر و فعال‌تر که به طور مداوم از زانو استفاده می‌کنند، اهمیت ویژه‌ای دارند.
3. بهبود عملکرد و حرکت زانو
پروتز زانوی مناسب باید به گونه‌ای طراحی شده باشد که حرکت طبیعی زانو را به خوبی شبیه‌سازی کند و به بیمار اجازه دهد تا فعالیت‌های روزمره خود را با حداقل درد و محدودیت انجام دهد. این امر مستلزم انتخاب پروتزی است که پایداری، انعطاف‌پذیری و پشتیبانی لازم را فراهم کند.
4. کاهش عوارض پس از جراحی
انتخاب پروتزی که با بدن بیمار سازگار باشد و خطر عوارضی مانند عفونت، جابجایی پروتز، یا فرسایش زودرس را کاهش دهد، بسیار مهم است. این موضوع به خصوص برای بیمارانی که دارای شرایط پزشکی خاص یا سابقه جراحی‌های قبلی هستند، اهمیت بیشتری دارد.
5. بهبود کیفیت زندگی بیمار
هدف اصلی از جراحی تعویض مفصل زانو، کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار است. انتخاب پروتزی که بهترین تطابق را با نیازهای بیمار داشته باشد، می‌تواند به او کمک کند تا به زندگی فعال و بدون درد بازگردد.
انتخاب پروتز زانوی مناسب نیازمند بررسی دقیق توسط جراح و در نظر گرفتن تمامی عوامل مؤثر است. این انتخاب نه تنها بر موفقیت جراحی تأثیرگذار است، بلکه می‌تواند به طور چشمگیری بر کیفیت زندگی بیمار در سال‌های آینده نیز اثر بگذارد. بنابراین، مشورت با یک متخصص مجرب و آگاهی از گزینه‌های موجود، از اهمیت بالایی برخوردار است.
دکتر جعفر سلیمانپور فوق تخصص جراحی زانو در ترکیه ویزیت و مشاوره جراحی برای هموطنان در ترکیه
انواع برند های پروتز مفصل زانو آمریکایی و اروپایی و آسیایی
در دنیای پروتزهای مفصل زانو، برندهای مختلفی از آمریکا، اروپا و آسیا وجود دارند که هر کدام به دلیل تکنولوژی و کیفیت محصولات خود شناخته شده‌اند. انتخاب بهترین برند بستگی به نیازهای خاص بیمار و توصیه پزشک دارد. در ادامه به معرفی برخی از این برندها می‌پردازیم.
برندهای آمریکایی پروتز مفصل زانو
- Zimmer Biomet: یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین تولیدکنندگان پروتزهای زانو در جهان است که به دلیل نوآوری و کیفیت بالای محصولاتش شناخته می‌شود.
- Stryker: این شرکت آمریکایی محصولات متنوعی در زمینه ارتوپدی دارد و پروتزهای زانوی آن به دلیل دوام و عملکرد عالی مورد توجه قرار گرفته‌اند.
- DePuy Synthes: زیرمجموعه‌ای از شرکت جانسون اند جانسون است و به عنوان یکی از پیشروان در صنعت پروتزهای زانو شناخته می‌شود.
برندهای پروتز مفصل زانو اروپایی
- Aesculap (آلمان): این برند از شرکت B. Braun محصولات با کیفیت و قابل اعتمادی در زمینه پروتزهای زانو ارائه می‌دهد.
- Waldemar Link (آلمان): یکی دیگر از تولیدکنندگان مطرح آلمانی است که به دلیل دقت و کیفیت ساخت محصولاتش مشهور است.
- Smith & Nephew (بریتانیا): اگرچه بریتانیایی است، اما در بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی نیز فعالیت دارد و محصولات آن بسیار محبوب هستند.
پروتز مفصل زانو برندهای آسیایی
- AK Medical (چین): یکی از برندهای پیشرو چینی در زمینه پروتزهای زانو است که با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته توانسته در بازار جهانی رقابت کند.
- Chunli (چین): این شرکت چینی نیز به دلیل تولید پروتزهای مقرون به صرفه و با کیفیت، شناخته شده است.
- Sushrut Surgicals (هند): یکی از تولیدکنندگان برجسته هندی است که محصولات آن در بسیاری از کشورهای آسیایی و حتی جهانی توزیع می‌شود.
بهترین برند پروتز مفصل زانو
انتخاب بهترین برند پروتز مفصل زانو بستگی به عوامل متعددی دارد. از جمله این عوامل می‌توان به شرایط خاص بیمار، توصیه‌های پزشک، کیفیت و دوام پروتز، و فناوری‌های به کار رفته در تولید آن اشاره کرد. به طور کلی، برندهای آمریکایی مانند DePuy Synthes و Stryker به دلیل استفاده از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌ها و ارائه محصولات با کیفیت، معمولاً به عنوان بهترین گزینه‌ها در نظر گرفته می‌شوند. همچنین برندهای آلمانی مانند Aesculap و Waldemar Link نیز به دلیل دقت و کیفیت بالای ساخت، گزینه‌های مناسبی محسوب می‌شوند.
انواع پروتز های زانو از لحاظ کاربرد
پروتزهای زانوی PS جایگزین مفصل
پروتزهای زانوی PS (Posterior-Stabilized) نوعی از پروتزهای زانو هستند که برای جایگزینی مفصل زانو استفاده می‌شوند. در این نوع پروتز، بخش‌های مخصوصی وجود دارد که نقش پایدارسازی قسمت خلفی زانو (posterior) را بر عهده دارند. این پروتزها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در هنگام حرکت زانو، تعادل و پایداری لازم را فراهم کرده و از لغزش یا جابجایی غیرطبیعی جلوگیری می‌کنند. پروتزهای PS معمولاً در بیمارانی که رباط‌های صلیبی خلفی آنها آسیب دیده یا برداشته شده است، استفاده می‌شوند. این پروتزها شامل یک قطعه میانی (cam) و یک مکانیزم نوار (post) هستند که به منظور جلوگیری از جابجایی نامناسب استخوان‌های زانو در حین حرکت، با هم در تعامل هستند. از مزایای پروتزهای PS می‌توان به بهبود پایداری زانو و افزایش دامنه حرکتی آن اشاره کرد. با این حال، استفاده از این نوع پروتز نیاز به توجه ویژه و تخصص پزشک دارد تا اطمینان حاصل شود که برای شرایط بیمار مناسب است.
پروتزهای زانوی PS باتعویض کامل مفصل
پروتزهای زانوی PS (Posterior-Stabilized) در جراحی تعویض کامل مفصل زانو مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این نوع از جراحی، تمام قسمت‌های مفصل زانو که شامل سطوح استخوانی و غضروفی هستند، با پروتزهای مصنوعی جایگزین می‌شوند. پروتزهای PS به طور خاص برای بیمارانی طراحی شده‌اند که رباط صلیبی خلفی (Posterior Cruciate Ligament) آنها برداشته شده یا به طور کامل عملکرد خود را از دست داده است. در پروتزهای PS، طراحی به گونه‌ای است که بخشی از پروتز شامل یک قطعه شیاردار (post) و یک برجستگی (cam) است که به جای رباط صلیبی خلفی عمل کرده و باعث پایداری مفصل در هنگام خم شدن زانو می‌شود. این مکانیسم باعث می‌شود که حرکت زانو طبیعی‌تر به نظر برسد و در عین حال از جابجایی غیرطبیعی جلوگیری شود. تعویض کامل مفصل زانو با پروتز PS معمولاً برای بیمارانی توصیه می‌شود که از آرتروز شدید، آسیب‌های ناشی از تصادفات، یا مشکلات مزمن مفصلی رنج می‌برند و رباط‌های طبیعی زانوی آنها به شدت آسیب دیده است. این پروتزها می‌توانند بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی بیماران ایجاد کنند و درد و ناتوانی ناشی از آسیب‌های زانو را کاهش دهند.
پروتزهای زانوی CR با کاربرد کمتر
پروتزهای زانوی CR (Cruciate-Retaining) نوعی از پروتزهای زانو هستند که در جراحی تعویض مفصل زانو استفاده می‌شوند. در این نوع پروتز، رباط صلیبی خلفی (Posterior Cruciate Ligament) حفظ می‌شود، به همین دلیل نام آن “Cruciate-Retaining” است. این رباط به حفظ پایداری زانو و کنترل حرکات آن کمک می‌کند. با این حال، استفاده از پروتزهای CR در برخی موارد محدودتر است. یکی از دلایل این محدودیت این است که این نوع پروتز برای بیمارانی مناسب است که رباط صلیبی خلفی آنها سالم و قوی باشد. در بیمارانی که این رباط ضعیف یا آسیب‌دیده است، استفاده از پروتزهای CR ممکن است نتایج مناسبی نداشته باشد و به جای آن از پروتزهای PS استفاده می‌شود که پایداری بیشتری را فراهم می‌کنند. به همین دلیل، پروتزهای CR کاربرد کم‌تری دارند، به خصوص در بیمارانی که دچار آسیب‌های شدید زانو یا آرتروز پیشرفته هستند، زیرا در این موارد رباط صلیبی خلفی ممکن است توانایی لازم برای حمایت از مفصل را نداشته باشد.
پروتزهای زانویی لولایی یا hing
پروتزهای زانویی لولایی یا hinged نوعی از پروتزهای زانو هستند که در جراحی‌های تعویض مفصل زانو برای بیمارانی با آسیب‌های شدید و پیچیده مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع پروتزها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که شامل یک لولا در وسط مفصل هستند و به زانو اجازه می‌دهند تا به صورت کنترل‌شده و مشابه با حرکت طبیعی زانو باز و بسته شود. پروتزهای لولایی معمولاً در شرایطی استفاده می‌شوند که رباط‌های اصلی زانو (مانند رباط‌های صلیبی و جانبی) به شدت آسیب دیده یا کاملاً از بین رفته باشند، به گونه‌ای که مفصل زانو دیگر ثبات کافی نداشته باشد. این پروتزها می‌توانند پایداری مفصل را به خوبی تأمین کنند و از جابجایی یا ناپایداری زانو جلوگیری نمایند. از آنجا که پروتزهای لولایی پایداری بیشتری نسبت به سایر انواع پروتزهای زانو ارائه می‌دهند، در مواردی مانند جراحی‌های ترمیمی (revision surgeries) یا در بیماران با مشکلات پیچیده زانو، از جمله بدشکلی‌های شدید یا تخریب کامل مفصل، کاربرد دارند. با این حال، به دلیل ساختار پیچیده و محدودیت‌های حرکتی که این نوع پروتزها ممکن است ایجاد کنند، استفاده از آنها معمولاً به موارد خاص و پیچیده محدود می‌شود.
انواع روش‌های جراحی مفصل زانو
1. جراحی تعویض کامل مفصل زانو (Total Knee Replacement – TKR)
در این روش، تمام سطوح مفصلی آسیب‌دیده زانو با یک پروتز مصنوعی جایگزین می‌شوند. این پروتز معمولاً از فلز و پلاستیک ساخته می‌شود و عملکردی مشابه مفصل طبیعی زانو دارد. این روش معمولاً برای بیمارانی با آرتروز شدید یا آسیب‌های جدی زانو که به دیگر درمان‌ها پاسخ نمی‌دهند، استفاده می‌شود.
2. جراحی تعویض جزئی مفصل زانو (Partial Knee Replacement – PKR)
در این روش، تنها بخشی از مفصل زانو که آسیب دیده است، با یک پروتز مصنوعی جایگزین می‌شود. این روش برای بیمارانی که فقط بخشی از مفصل زانوی آنها آسیب دیده و دیگر بخش‌ها سالم هستند، مناسب است. تعویض جزئی مفصل زانو معمولاً کمتر تهاجمی است و دوران بهبودی کوتاه‌تری دارد.
3. آرتروسکوپی زانو (Knee Arthroscopy)
این روش کم‌تهاجمی شامل استفاده از یک دوربین کوچک به نام آرتروسکوپ است که از طریق برش‌های کوچک وارد مفصل زانو می‌شود. آرتروسکوپی به جراح این امکان را می‌دهد که داخل مفصل را ببیند و مشکلاتی مانند پارگی منیسک، آسیب‌های غضروفی، یا اجسام آزاد داخل مفصل را درمان کند.
4. استئوتومی زانو (Knee Osteotomy)
در این روش، استخوان زانو برش داده می‌شود و سپس به صورت مجدد تنظیم می‌شود تا فشار از روی بخش آسیب‌دیده زانو برداشته شود. این روش معمولاً در بیمارانی استفاده می‌شود که دچار آرتروز یک‌طرفه زانو هستند و بخش دیگر مفصل سالم است.
5. جراحی تثبیت یا فیوژن زانو (Knee Fusion)
در مواردی که تعویض مفصل زانو امکان‌پذیر نیست یا به نتیجه نمی‌رسد، ممکن است جراحی تثبیت زانو انجام شود. در این روش، استخوان‌های ران و ساق به هم جوش داده می‌شوند تا مفصل زانو تثبیت شود. این روش معمولاً منجر به از دست دادن حرکت در زانو می‌شود اما درد را کاهش می‌دهد.
علاوه بر انتخاب پروتز مناسب، انتخاب یک فوق تخصص جراحی زانو برای جراحی مفصل یک تصمیم مهم است و نیازمند بررسی دقیق است.
نوبت دهی و ویزیت : نوبت دهی دکتر سلیمانپور
بدون دیدگاه